Novruz "yeni gün" deməkdir. Xalq şaxtadan, soyuqdan, qışın əziyyətindən
qurtulmasının ilk gününü bayram edir. Bəzi Şərq xalqlarında bu bayram həm də
Yeni il bayramı kimi qeyd olunur.
Novruz səmimiyyət bayramı, xoş arzular bayramıdır. Novruza hələ bir ay
qalmış xalq bayrama hazırlaşır. El arasında həmin bu aya Novruz ayı deyillər. Bu
ayın dörd çərşənbəsinin hər biri insanların yaşaması, bütün həyatın varlığı
üçün vacib olan dörd ünsürdən birinə - oda, torpağa, suya və havaya (küləyə) həsr
olunur. Bunun özü də onu göstərir ki, Novruz bayramı dünyanın ən qədim, ən müdrik
bayramlarından biridir.
Novruzda növbənöv bayram şirniyyatı bişir, xonçalar bəzədilir. Səməni öz yaşıl qaməti ilə evlərin bəzəyinə
çevrilir.Səməni yaşıllıq, bolluq deməkdir. Səməni təbiətin canlanmasına, çöllərin
yaşıllığa qərq olmasına, ağacların yarpaq açmasına, gələcək bolluğa, firavanlığa
işarədir. Səməni həm də ən əziz bayram yeməyinin adıdır. Səməni halvası müqəddəs
yemək sayılır. O əziz yemək kimi bayram sovqatı kimi qohum - əqrabalara, qonum
qonşuya kimsəsizlərə paylanır.Qapıya papaq atanlara pay verilir, hamı
sevindirilir, küsənlər barışır,insanlar deyir, gülür şənlik edir, bir- birinə xoş
günlər arzulayırlar. Novruz bayramı Şimal yarım kürəsində astronomik yazın
başlandığı gecə - gündüz bərabərliyi günündə (martın 20-si, 21-i və ya 22 -sində)
keçirilir. Minilliklər içərisindən keçib gələn bu qədim el bayramı tarixi boyu
qadağalara və təqiblərə məruz qalsa da öz gözəlliyini indidə saxlayır. Novruz
Azerbaycan xalqının zəngin Maddi və mənəvi dəyərlərinin mühüm bir hissəsini
özündə cəmləşdirən böyük mədəniyyət hadisəsidir. Müasir dövrümüz üçün bu bir
milli bayramdır. Bu bayrama tarixi inkişaf boyunca baxdığımız zaman onun qədim
mənəvi köklərə və mənəvi qaynaqlara bağlı olduğunu görürük.
Novruz milli taleyimizdəki yerini, müstəqilik
əldə etmiş gənc Azerbaycan Respublikasının dövlət quruculuğunda kı məqamını bir
xalq, millət və dövlət kimi milli dirçəlişimizdəki rolunu məhz etnik özünü təşkil
mexanizmi kimi dəyərləndirən Ulu öndər Heydər Əliyev bu bayramı milli ideologiyanın ana sütunu kimi əbədiləşdirmişdir.
Novruz bayramı sovet birliyi dövründə rəsmən yasaq edilsə də, ümummilider Heydər
Əliyevin milli ənənə və dəyərlərə daxilən möhkəm bağlılığı bu bayramın xalq
arasında sevilərək yasadılmasını təmin etmişdir. Ötən əsrin 70 - ci illərində isə
Novruz bayramı ilk dəfə olaraq məhz ulu öndərin xeyir-duası ilə rəsmən qeyd
olunmuş, televiziya ilə yayımlanmışdır. Ümumxalq bayramı yüksək səviyyədə Azərbaycan xalqının
milli ruhunu yüksəldir,milli irsə tarixə böyük məhəbbət yaradır,özünü dərki
gücləndirir. Novruz adət -ənənələri o dövrdə çəkilmiş filmlərdə də özünə yer
tapırdı. Hər dəfə "Dəli kür" və "7 oğul istərəm" filmlərini
seyr edəndə Novruzun necə təbliğ olunduğunu əyani şəkildə görürük. Bəli, məhz müdrik rəhbərin qayğısı ilə o illərdə
qorunub saxlanılan milli-mənəvi dəyərlər sonralar Azerbaycan xalqının dövlət
müstəqilliyinin bərpasında müstəsna rol oynamışdı.
Ulu öndərin Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə 1993-cü ildə
Respublika rəhbərliyinə qayıdışından sonra Xalqımız Novruz bayramını yüksək əhval
ruhiyyədə qeyd etməyə başladı. Ulu öndər 1994- cu ilin yazından başlayaraq hər
il Azərbaycan xalqını Novruz bayramı münasibətilə təbrik etdi, ümumxalq şənliklərinə
qatılaraq xalqımıza iki qat Sevinc yaşatdı.
Hər bir məsələdə ulu öndərin ideyalarına tapınan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev milli mədəniyyətin, mənəvi
dəyərlərərin qorunması, inkişaf etdirilərək gənc nəsillərə çatdırılması ilə bağlı
siyasəti də bu baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Prezident İlham Əliyevin
xalqımıza Novruz təbrikində bu mövqe bir daha aydın görünməkdədir. Bu bayramı
müqəddəs milli irs hesab edən, bayramın bütün adət - ənənələrinə dəyər verən və
hörmətlə yanaşan dövlət başçımız hər zaman Novruzun yüksək səviyyədə qeyd
olunmasına dəstək vermiş, maddi və mənəvi
dayaq olmuşdur. Cənab prezident Novruzun ən ali bəşəri keyfiyyətləri
özündə birləşdirən, böyük mənəviyyat və hikmət xəzinəsi olaraq tarixi mədəni
irsə bağlılığımızı parlaq nümayiş etdirən bir bayram olduğunu daima qeyd
etmişdir.
Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti
YUNESKO və İSESKO-nun xoş məramlı səfiri Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım
Əliyevanın yorulmaz fəaliyyəti nəticəsində 2009 - cu il sentyabr 30- da Novruz
YUNESKO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir.
Azerbaycanin təşəbbüsü ilə 23 fevral 2010-cu ildə isə BMT - Baş Assambleyasının
64 - cü sesiya iclasında mart ayının 21 - i Beynəlxalq Novruz günü elan
edilmişdir.Elə həmin tarixdən bu günə qədər xalqımız bu bayramı daha da ənənəvi
şəkildə qeyd etməyə başlamışdır. Ağbirçək nənələrimiz, ağsaqqal babalarımız bu
bayramın adət - ənənələrini gənc nəsillərə öyrədərək onların yaddan çıxmamasına
gələcək nəsillərə ötürülməsinə çalışmışlar.
Mən arzu edirəm ki,gələcək nəsillərdə bu bayramı xoş ovqatla, xoş əhval
- ruhiyə ilə qeyd etsinlər, yurdum, vətənim həmişə bahar təravətli, bahar
ovqatlı olsun, xalqımızın üzündən bahar gülüşü, bahar sevinci heç vaxt əskik
olmasın.
Xocalı rayon gənci