Dürdanə Ağayevanın şəhid hərbi qulluqçumuz Cəmil Səlimov haqqında yazdığı kitab işıq üzü görmüşdür

        Xocalı rayon sakini Dürdanə Ağayevanın Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsinin şəhidi Səlimov Cəmil Oqtay oğlu haqqında qələmə aldığı "Yarımçıq qalmış ömür" adlı kitabı işıq üzü görmüşdür. 

        Kitabda bəhs edilən qəhrəman döyüçümüz Cəmil Səlimov 1991-ci il yanvarın 15-də Xəzər rayonunun Binə qəsəbəsində anadan olub. 12 il hərbi həkim kimi xidmət göstərən Cəmil Səlimov Müzəffər Ordumuzun 2020-ci il sentyabrın 27-də başladığı əks-həmlə əməliyyatlarında erməni işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və torpaqlarımızın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması uğrunda öz xidməti vəzifəsini qüsursuz yerinə yetirib. O, Suqovuşan qəsəbəsinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə yaralanan hərbçilərə yerindəcə yardım edib. Cəmil Səlimov sentyabrın 29-da Suqovuşan döyüşləri zamanı şəhidlik zirvəsinə ucalıb. 

         Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamlarına əsasən, Cəmil Səlimov Vətən Müharibəsində xidmətlərinə görə  ölümündən sonra "Vətən uğrunda", "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalları və "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir. 

        Qeyd edək ki, Dürdanə Ağayevanın qələmə aldığı "Yarımçıq qalmış ömür" kitabı onun nəşr etdirdiyi ikinci kitabıdır. Müəllifin bundan əvvəl Xocalı soyqırımından, erməni əsirliyində başına gətirilən müsibətlərdən bəhs edən "Erməni zindanında səkkiz gün" adlı kitabı rus, ingilis və türk dillərində işıq üzü görərək geniş oxucu kütləsinə çatdırılmışdır. 

Davamını oxuyun

Ən böyük əngəl əngəllənməkdir

    
        Əlillərin sosial həyatda tam və bərabər iştirakı ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən araşdırmalar aparılmışdır. Bu çərçivədə əlillərin problemlərinə diqqəti cəlb etmək, onları daha yaxşı başa düşmək məqsədi ilə 1992-ci il oktyabrın 14-də Əlillər Onilliyinin başa çatması münasibətilə BMT Baş Məclisi dekabrın 3-nü “Əlilliyi olan insanların Beynəlxalq günü” kimi qeyd olunması haqqında Bəyannamə qəbul etmişdir. 2006-cı ildə BMT Baş Məclisi tərəfindən qəbul edilmiş “Əlillərin hüquqları haqqında” Konvensiyaya qoşulan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif tədbirlər təşkil etməklə, təhsil, sağlamlıq, iş həyatı kimi sahələrdə bərabər imkanların təmin edilməsi və fərqlərə hörmət edilməsi, bunlar üçün texnologiya və informasiyaya çıxışın nə qədər əhəmiyyətli olduğuna diqqət çəkərək sosial şüurun nə qədər əhəmiyyətli olduğuna daim diqqət çəkilir.

       Əlil vətəndaşlarımızın sosial həyatda iştirakının təmin edilməsi, onların həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi müasir cəmiyyət anlayışının tərkib hissəsidir. Əlil olmaq heç vaxt qüsur kimi qəbul edilməməli və əlillərimiz heç vaxt yaşamaq istəyini itirməməlidir.Əlillərin qayğısına qalmaq, problemlərinin həllinə töhfə vermək, həyatlarını asanlaşdırmaq üçün tədbirlər görmək hamımızın ümumi borcudur. Əlillik təkcə əlillərin və onların ailələrinin sağlamlıq problemi deyil, sosial ölçüləri ilə hamımızı narahat edən və hər kəsin birgə səyini tələb edən bir məsələdir. Təhsildən səhiyyəyə, iş və peşə reabilitasiyasından mədəniyyət və incəsənətə, idmandan şəhər standartlarının yaxşılaşdırılmasına, nəqliyyatdan problemlərinin həllinə qədər psixoloji və sosial dəstəyə ehtiyacı olan əlil vətəndaşlarımızın hər zaman yanında olmalıyıq.Unutmaq lazım deyil ki, əlil vətəndaşların sosial vəziyyəti, onların da cəmiyyətin bir parçası olduqlarını, sosial həyatın bərabər və məhsuldar fərdləri olduqlarını dərk edərək onların problemlərinin həlli yolları hazırlamaq hər kəsin borcudur. Hər bir fərdin əlilliyə namizəd olduğunu xatırlayaraq, maneəli vətəndaşlarımıza qarşı hər zaman həssas olmalıdır. Əlil vətəndaşlarımızı təkcə bir gün deyil, bütün həyatı boyu qorumalıyıq. Biz özümüzü onların yerinə qoymalıyıq və əlillərimizin daha rahat yaşaya biləcəyi bir dünya yaratmaq üçün əlimizdən gələni etməliyik. Son illər dövlətimiz tərəfindən qanun və qaydalarla əlillərin qayğısına, sağlamlığına, təhsilinə, məşğulluğuna və sosial həyatda iştirakına şərait yaradacaq mühüm qanunvericilik tədbirləri həyata keçirilib. Yerli hökumətlər, qeyri-hökumət təşkilatları, ictimai qurum və təşkilatlar, bütün vətəndaşlarımız xalqımıza və cəmiyyətimizə göstərdiyimiz hörmətin ifadəsi olaraq lazımi dəstəyi verməlidir. Xüsusilə bu məqamı vurğulamaq istərdim. Bu insanlar vəziyyətindən, vəzifəsindən asılı olaraq sənətin bir çox sahələrində heç bir maneə olmadan sədaqətlə, səylə çalışırlar. Bundan əlavə, bir çox idman fəaliyyəti ilə məşğul olaraq, bu sahələrdə görkəmli uğurlar qazandıqlarını şərəf və qürurla görürük.

        Fiziki əngəlli uşaqlarla işləmək və onları cəmiyyətə qazandırmaq biz müəllimlərin əsas işlərindən biridir. Bunun üçün İnkluziv təhsil ümumi təhsilin hamı üçün əlçatan olmasını nəzərdə tutan və bütün uşaqların müxtəlif ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmasına əsaslanan inkişaf prosesi. Bu, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların təhsilə cəlb olunmasını da təmin edir. Qeyd edək ki, 2006-cı il Birləşmiş Millətlər Təşkilatı “Əlillərin hüquqları haqqında” Konvensiyanın (UNCRPD) layihəsini hazırlamış, 2008-ci ildə isə Azərbaycan Respublikası 161 ölkə ilə yanaşı “UNCRPD” Konvensiyasını ratifikasiya etmişdir. Bundan başqa 2018-2024-cü illərdə Azərbaycan Hökuməti “2018–2024-cü illərdə Azərbaycan Respublikasında sağlamlıq imkanları məhdud şəxslər üçün inklüziv təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nı təqdim etmiş, 2018-2020-ci illər UNICEF Azərbaycanda əlilliyi olan uşaqlar üçün keyfiyyətli inklüziv təhsil imkanlarının artırılması üzrə proqramın icrasına Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və Avropa İttifaqı ilə birgə başlamışdır. Ümumiyyətlə, UNICEF Azərbaycanda üç əsas sahəni hədəfə götürməklə inklüziv təhsilə dəstək verir: 1. qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi; 2. müəllimlərin təlimləndirilməsi daxil olmaqla təhsilin məzmununun gücləndirilməsi; 3. valideynlərə və məktəblilərə inklüziv təhsilə müsbət münasibətin aşılanması. Azərbaycanda isə “İnklüziv təhsil layihəsi”nin icrası ilə bağlı Nazirlər Kabinetinin 3 fevral 2005-ci il tarixli, 20 nömrəli qərarına əsasən “Azərbaycan Respublikasında xüsusi qayğıya ehtiyacı olan (sağlamlıq imkanları məhdud) uşaqların təhsili”nin təşkili üzrə inkişaf proqramı təsdiq edilmişdir.

        İnklüziv təhsil uşaqların müstəqil bir fərd olduğunu və təhsil zamanı onların hər birinin öz ehtiyacları olduğunu qəbul edən metodologiyaları inkişaf etdirməyə yönəlib. İnklüziv təhsil tədris zamanı müxtəlif ehtiyacların ödənilməsinə yönəlmiş yanaşmaların formalaşdırılmasına çalışır.

        İnklüziv təhsil istər sağlam, istərsə də əlillərin bərabər təhsil alma hüquqlarını təmin edir və bu, cəmiyyətdə sosial bərabərliyin qorunmasına, əlil uşaqların təhsil və başqa xüsusi ehtiyaclarının ödənilməsinə şərait yaratmış olur.

         Ümumilikdə müəllimlərin fiziki əngəlli şagirdlər üçün edə biləcəkləri ondan ibarətdir ki, cəmiyyətdə öz rollarını yerinə yetirən şəxsiyyətlər yetişdirmək, özünü təmin edə bilmələri üçün əsas həyat bacarıqlarını inkişaf etdirmək, qabiliyyət və ixtisaslarına uyğun olaraq ali təhsilə, biznes-peşə sahələrinə və həyata hazırlamaq, adekvat sağlam qidalanma və müntəzəm vərdişlər əldə etmək, əqli və fiziki cəhətdən özünü təmin edən vətəndaş olmaq, mövcud istedad və qabiliyyətlərini ən faydalı şəkildə istifadə etmələrini təmin etmək, onların müstəqilliyinin, sui-istifadəsinin, həddindən artıq və zərərli təsirlərlə sui-istifadə hallarının qarşısını almaq üçün tədbirlər görmək,sosial hadisələrə maraq göstərmək, sosial mühitdə olmaqdan həzz almaq, işdə, oyunda və bütün münasibətlərdə başqaları ilə əməkdaşlıq etmək, səviyyəyə uyğun davamlı öyrənmə vərdişini qazanmaq, daha rahat və nizamlı yaşamağın yollarını öyrətmək,onları bədən, ağıl və psixi sağlamlıq baxımından azad və təhlükəsiz yaşaya biləcəkləri səviyyəyə çatdırmaq, fərdlərin Konstitusiyamıza uyğun olaraq hüququ olan icbari ibtidai təhsili başa vurmaq qabiliyyətinə uyğun inkişafını və cəmiyyətin faydalı vətəndaşı olmasını təmin etmək, Unutmayaq ki, əlillik fərd və onun ailəsi üçün çətin həyat şəraiti gətirir və onların yaşadıqları problemlərin öhdəsindən gəlmək prosesində bizim də vəzifəmiz var. Ona görə də gəlin hər gün birlikdə çalışaq ki, onların həyatını hər sahədə asanlaşdıraq və ilin hər günü bunları etməyə çalışaq.

        Azərbaycan Respublikasında təhsillə bağlı istər Konstitusiyada, istərsə digər qanunlarda təhsil almaq hüququ haqqında öz əksini tapmışdır. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyanın 42-ci maddəsinə əsasən hər bir vətəndaşın təhsil almaq hüququ vardır. Xüsusilə də “Əlilliyin və uşaqların sağlamlıq imkanları məhdudluğunun qarşısının alınması, əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların reabilitasiyası və sosial müdafiəsi haqqında” qanun, 19 iyun 2009-cu il tarixdə qəbul olunmuş “Təhsil haqqında” Qanun, 5 iyun 2001-ci il tarixdə “Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin təhsili (xüsusi təhsil) haqqında” Qanun, 3 fevral 2005-ci il tarixdə Nazirlər Kabineti “Azərbaycan Respublikasında xüsusi qayğıya ehtiyacı olan (sağlamlıq imkanları məhdud) uşaqların təhsilinin təşkili üzrə İnkişaf Proqramı (2005-2009-cu illər)”, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 29 aprel 2002-ci il tarixli Qərarına əsasən “Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin peşə-ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul Qaydaları”, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 29 may 2002-ci tarixli Qərarına əsasən “Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin pulsuz xüsusi təhsil almaq Qaydaları”, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2002-ci il 10 may tarixli Qərarına əsasən “Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısı və evdə təhsilin təşkili Qaydaları”, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 4 mart 2004-cü il tarixli Qərarına əsasən “Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslər üçün məktəbəqədər xüsusi təhsil müəssisələri haqqında Əsasnamə” və s. qəbul olunmuş qərarlarda Əlil vətəndaşlarımızın təhsil almaq hüququ öz əksini tapmışdır.

        Bu gün şagirdlər arasında empatiya hissinin formalaşdırılması üçün bir çox müzakirələr apardıq. Şagirdlərə “Siz əlil olsaydınız sizə necə davranılmasını istəyərdiniz “sualı verilərək onların düşüncələrini, daxili dünyalarını öyrənməyə nail olduq. Fiziki əngəlli insanların bizim cəmiyyətin bir parçası olduğunu özləri qeyd etdilər.

        Nəticə etibarı ilə ona gəlmək olar ki,fiziki məhdudiyyətli insanları cəmiyyətə qazandırmaq üçün uşaq yaşlarından empatiya hissinin formalaşması və onların da sağlam insanlar kimi cəmiyyətin bir fərdi olduğunu şagirdlərə aşılamaq lazımdır. Əlilliyin və əngəlin yalnız düşüncədə olduğunu,əks təqdirdə hər hansı bir bədən üzvünün fəaliyyət göstərməməsi əngəlli olmaq demək deyildir. Həmin insanların təhsil üzrə bütün cəhdlər hüquqa əsaslanır; əgər biz bunu acıma duyğusuna görə ediriksə, lazım olan nəticəni ala bilmərik.Bütün uşaqlar oxuya bilər: biz onların təhsili üçün münasib şərait yaratmalıyıq.

        Gəlin tolerantlıq, sevgi və hörmətlə daha güclü bir ölkədə həyatı birlikdə qucaqlayaq.

Günel Vahabzadə

S.C.Pişəvəri adına Respublika Humanitar Fənlər

Gimnaziyasının direktor müavini

Davamını oxuyun

“DÜŞMƏNİ PUSQUYA SALARAQ, XEYLİ SAYDA CANLI QÜVVƏSİNİ MƏHV ETDİK”

        Vətən müharibəsində yaralanmış hərbi qulluqçularımızla görüşüb, onların keçdikləri döyüş yolu xatirələrini qələmə almaq məqsədilə Daxili Qoşunların Hərbi Qospitalında olduğum zaman palataların birində öz çarpayısında oturub, yalnız silahdaşlarının danışdığı müharibə xatirələrini sakit şəkildə dinləyən bir hərbi qulluqçumuz, istər-istəməz, diqqətimi cəlb etdi. İlk baxışdan onun müharibə iştirakçısı olmayan, səhhətində yaranmış hər hansı bir problem səbəbindən burada müalicə alan hərbi qulluqçulardan biri olduğunu sanmışdım. Nəhayət, növbə Pərvin adlı bu hərbi qulluqçumuza çatanda məlum oldu ki, Şuşa istiqamətində gedən döyüşlər zamanı aldığı ağır partlayış travması səbəbindən nitqi tutulduğu üçün sakit dayanıbmış. Bu baxımdan qeydiyyat apardığım dəftəri qazi silahdaşımıza uzadıb, ona verdiyim sualları yazaraq cavablandırmasını rica etmişdim.  

Beləliklə, Vətən müharibəsində qəhrəmancasına döyüşərək yaralanmış hərbi qulluqçularımızın həyat və döyüş yolundan bəhs edən “Qazilərimiz” rubrikasının sizlərə təqdim etdiyimiz budəfəki qəhrəmanı çavuş Xudiyev Pərvin Vitali oğludur.         

Çavuş P.Xudiyev 1992-ci il oktyabrın 14-də Bakı şəhərində anadan olub. Orta təhsilini Sabunçu rayonunun Pirşağı qəsəbəsində yerləşən akademik Xoşbəxt Yusifzadə adına 112 saylı orta məktəbdə alıb. Atası Vitali Xudiyev 2003-cü ildə vəfat edib. O zaman Pərvinin 10, bacısı Ayselin isə 11 yaşı vardı. Silahdaşımızın anası Pərvanə xanımın qeyd etdiyi kimi, həyat yoldaşı vəfat etdikdən sonra ailə bir sıra çətinliklərlə üzləşdiyindən, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin Zığ qəsəbəsində yerləşən bazasında əvvəlcə xadiməçi, bir müddət sonra operator vəzifəsində çalışaraq övladlarını böyüdüb, vətənpərvər ruhda tərbiyə edib. Pərvin orta təhsilini başa vurduqdan sonra böyük ruh yüksəkliyi ilə hərbi xidmətə yola düşüb. Müddətli həqiqi hərbi xidmətini 2010-cu ilin oktyabr ayından 2012-ci ilin aprel ayınadək Daxili Qoşunların Bərdə rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində keçib. Uşaq yaşlarından hərbi xidmətə böyük marağı olduğundan, müddətli həqiqi hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra qoşunların Bakının Biləcəri qəsəbəsində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi vasitələrin tətbiqi dəstəsində müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmətdə qalaraq, Vətən qarşısında şərəfli borcunu yerinə yetirməkdə davam edib. 2015-ci ilin may ayından Daxili Qoşunların Lənkəran rayonundakı “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlı dəstəsində xidmətini davam etdirən çavuş P.Xudiyev əvvəlcə snayper qrupunda heyət nəfəri, 2016-cı ilin iyul ayından yaralandığı günədək isə xüsusi həmlə qrupunda atıcı-sanitar kimi vəzifə borcunu ləyaqətlə yerinə yetirib. Xidmət etdiyi dövrdə yüksək döyüş hazırlığı, hərbi intizamı və nümunəvi xidmətilə fərqlənib, hərbi hissə komandanlığının etimadını doğruldub.

Pərvin bu hərbi hissədə xidmətə başladığı gündən ailə üzvləri onu tək qoymayıb, Lənkəran şəhərində kirayə tutduğu mənzildə ana və bacısı ilə birgə yaşayıblar. Bu barədə məlumat verən Pərvanə xanım canından çox sevdiyi oğlundan ayrı yaşamamaq, bir ana kimi övladına dəstək olmaq üçün hətta öz ərizəsi ilə işindən ayrıldığını və Bakıdan Lənkərana köçərək, müvəqqəti də olsa burada yaşamaq barədə qərar verdiyini dedi. Cəsur silahdaşımız Vətən müharibəsində aldığı ağır travma səbəbilə tərxis olunduqdan sonra Xudiyevlər ailəsi Sabunçu rayonunun Kürdəxanı qəsəbəsində yerləşən evlərinə qayıdıb.   

Vətən müharibəsi başlayanda çavuş P.Xudiyev digər silahdaşları kimi böyük ruh yüksəkliyi ilə hərbi əməliyyatlara qatılıb. İşğal altında olan qədim yurd yerlərimizi düşmən tapdağından azad etmək hər bir döyüşçü kimi Pərvinin də böyük arzusu, xüsusi təyinatlı amalı olub. Məhz buna görə də Füzuli və Şuşa istiqamətlərində aparılan hərbi əməliyyatlarda fəal iştirak edən çavuş P.Xudiyev vətənpərvər döyüşçü kimi hər zaman fərqlənib.

Qospitalda qeydlər apardığım dəftəri vərəqləyir, Pərvinin öz dəst-xətti ilə yazdığı müharibə xatirələrini gözdən keçirirəm. Məlum olur ki, Daxili Qoşunların “N” saylı hərbi hissəsinin “Gürzə” şərti adını daşıyan xüsusi təyinatlı dəstəsində xidmət etmiş silahdaşımızın ilk döyüş yolu 2020-ci il oktyabrın 17-də Füzuli istiqamətində, “Karyer” deyilən ərazidən başlayıb. Hansı ki, burada ermənilərin “Beton post” deyilən möhkəmləndirilmiş mövqeləri yerləşirdi. Tərkibində Pərvinin də olduğu qrupun şəxsi heyəti bu döyüşdə düşmənin xeyli sayda canlı qüvvəsini məhv edərək, möhkəmləndirilmiş postlarını tutmağa müvəffəq olub. İştirak etdikləri növbəti hərbi əməliyyat isə doğma Şuşanın düşmən tapdağından azad olunması üzrə döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi idi. Özünün də qeyd etdiyi kimi, burada onların qrupunun yerinə yetirdiyi əsas tapşırıq Xankəndidən Şuşa istiqamətinə hərəkət edən düşmən qüvvələrinin qarşısını alaraq, onları məhv etmək olub: “Bu məqsədlə düşmənin xəbəri olmadan, gizli bir şəkildə irəliləyərək, Şuşa ətrafındakı çətin keçilə bilən sıldırımlı qayaları aşaraq yüksəklikdə özümüzə mövqe tutduq. Ermənilərin Şuşadakı silahlılara köməyə gələn qüvvəsinin qarşısını qətiyyətlə alan hərbi qulluqçularımız baş vermiş döyüşlər zamanı düşmənin hərbi texnikalarını, həmçinin, xeyli sayda canlı qüvvəsini məhv etdilər. Sonradan erməni silahlılarının bizi pusquya salaraq, mövqelərimizi tutmaq cəhdləri isə elə onların öz acı məğlubiyyətləri ilə nəticələndi. Mən özüm də düşmənin çoxlu sayda canlı qüvvəsini məhv etdim. Bir müddət sonra bizimlə açıq döyüşə girməkdən qorxub çəkinən

düşmən uzaq məsafədən mövqelərimizi artilleriya atəşinə tutmağa başladı. Elə bu zaman yaxınlığıma düşən minaatan mərmisinin partlaması nəticəsində travma aldım. Dərhal döyüşçü yoldaşım çavuş Zamiq Ağayev ilkin tibbi yardım göstərdikdən sonra digər silahdaşım çavuş Heydər Heydərovla birgə məni güllə və mərmi yağışı altından çıxarıb, meşəlik ərazidə olan təhlükəsiz bir yerə gətirdilər. Burada xeyli yaralı vardı. 3 gün burada qaldıqdan sonra, noyabrın 9-u axşam oradan təxliyyə olunduq. Əvvəlcə bizi Hadrut qəsəbəsinə, orada tibbi yardım göstərildikdən sonra Füzuli Rayon Xəstəxanasına, oradan isə Bakıya, Daxili Qoşunların Hərbi Qospitalına gətirdilər. Şükürlər olsun ki, burada həkimlərimizin sayəsində sağlamlığım qismən bərpa olunub. Lakin tam sağalmağım üçün müalicəmi indi də davam etdirirəm”.

Çavuş P.Xudiyev, həmçinin, dəftərdə onunla birgə döyüşdə fəal iştirak edən cəsur silahdaşlarının adlarını da qeyd etməyi unutmayıb. Yazdığı sətirlərdə Şuşa istiqamətində gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına vuruşaraq şəhid olmuş baş çavuş Vüsal Allahyarov barədə xatirələri də yer alıb. Bir zamanlar onun yarımqrup komandiri və ya-xın dostu olmuş Vüsalın, eləcə də şəhid olmuş digər silahdaşlarının əziz xatirəsini heç zaman unutmayacağını qeyd edib. Xüsusi təyinatlı cəsur döyüşçü yoldaşlarından baş çavuşlar Kənan Kərimov, Fərid Əmiyev, çavuşlar Heydər Heydərov, Zeynal Məmmədov, Qafqaz Hüseynov, Zamiq Ağayev, İlkin Abuyev və Famil Məmmədovun adlarını qeyd edərək, onların, həmçinin, digər silahdaşlarının Vətən müharibəsi zamanı böyük şücaət göstərərək düşmənə sarsıdıcı zərbələr vurduqlarını qürur hissi ilə xatırladığını yazıb.

        Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18.12.2020-ci il tarixli, 25.12.2020-ci il tarixli, 29.12.2020-ci il tarixli müvafiq sərəncamları ilə çavuş Xudiyev Pərvin Vitali oğlu “Döyüşdə fərqlənməyə görə”, “Füzulinin azad olunmasına görə” və “Şuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilib.

“N” saylı hərbi hissədə “Gürzə” şərti adını daşıyan xüsusi təyinatlı dəstənin xüsusi həmlə qrupunda yarımqrup komandiri, “Döyüşdə fərqlənməyə görə”, “Füzulinin azad olunmasına görə” və “Şuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilmiş kiçik gizir Mövlan Astanov (Vətən müharibəsi zamanı Şuşa istiqamətində gedən döyüşlərdə yaralanıb) çavuş P.Xudiyevlə eyni qrupun tərkibində Vətən müharibəsində birgə iştirak edib. O, Pərvini əsl vətənpərvər döyüşçü kimi xarakterizə edərək, hər zaman qrupun nümunəvi və intizamlı hərbi qulluqçularından biri olduğunu bildirdi.

Adını Vətənimizin hərb tarixinə qızıl hərflərlə yazan cəsur qazimizə bundan sonrakı həyatında ancaq uğurlar diləyirik.

                                                                                       mayor Anar Əhmədov,

DİN-in Daxili Qoşunlarının “Əsgər” qəzetinin redaktoru

 

 

 

Davamını oxuyun

VƏTƏN SƏMASINDA RUHU SEVİNƏN İGİD DÖYÜŞÇÜ...

         Ana dilimizdə fədakarlığa səsləyən, döyüş ruhu aşılayan və ehtiram hissi doğuran Vətən, şəhid, qazi sözləri qan yaddaşımızda əbədi olaraq qalacaqdır. Vətən torpağında yaşamaq xoşbəxtlik, onun müdafiəsi, bütövlüyü uğrunda vuruşmaq isə ləyaqətlilik, dəyanətdir. Şəhidlərimiz və qazilərimiz xalqımızın şərəfini ucaldan, ulu əcdadlarımızın təməlini qoyduqları hərbi ənənələri öz igidlik nümunələri ilə zənginləşdirən qeyrətli oğullardır. Ərazi bütövlüyümüzün bərpa olunmasında onların hər birinin müstəsna xidməti var.

44 günlük Vətən müharibəsində Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları qarşısına qoyulan döyüş tapşırıqlarını rəşadətlə yerinə yetirib. Hərbi qulluqçularımızın ön cəbhədə göstərdikləri hünər və peşəkarlıq Vətən müharibəsi salnaməsində xüsusi olaraq öz əksini tapıb.

Müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçusu olmuş baş çavuş Qurbanov Ruslan Üzeyir oğlu Vətən müharibəsində şəhidlik zirvəsinə ucalan xüsusi təyinatlılarımızdan biridir. Onun ömür yolunu tədqiq etdim, ailə üzvləri və silahdaşları ilə danışdım, xidməti sənədlərdən zəruri məlumatlar topladım.

Ruslan 1991-ci il sentyabrın 7-də Biləsuvar rayonunun Ağalıkənd yaşayış məntəqəsində anadan olub. Üzeyir Qurbanov və İlhamə Şəmiyevanın qurduğu ailədə böyüyərək boya-başa çatan Ruslanın iki bacısı, bir qardaşı var. Qurbanovlar ailəsinin ikinci övladı olan Ruslan vətənpərvər ruhda tərbiyə edilib.

        Atası Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısıdır, Füzuli və Cəbrayıl rayonlarının müdafiəsi uğrunda erməni işğalçılarına qarşı döyüşüb. Həmin müharibədən Ağalıkəndin iki nəfər sakini sağ qayıtmayıb.

Ağalıkənd tam orta məktəbinin məzunu olan Ruslan müəllimləri və yoldaşlarının hörmətini qazanıb. O, rəsmlər çəkməyə maraq göstərib, idmanla da məşğul olub. Məktəb illərindən hərbçi peşəsinə rəğbətlə yanaşıb. Doğmalarına öz qayğısını əsirgəməyən, həmkəndlilərinin hörmətini saxlayan gənc idi.

2009-cu ilin oktyabr ayında Ruslan müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Müdafiə Nazirliyinin Daşkəsən rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində hərbi xidmət keçib. 2011-ci ilin aprel ayında ordu sıralarından ehtiyata buraxılıb.

        2013-cü ilin may ayının 10-da Ruslan Daxili Qoşunların sıralarına müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmətə qəbul olunub. Belə-liklə, həyatını hərbi xidmətə bağlamağı qərar verib. Həmin vaxtdan Vətən müharibəsinədək olan dövrdə qoşunların Gəncə şəhərində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində xidmət edib. Hərbi hissədə xüsusi vasitələrin tətbiqi dəstəsinin xüsusi vasitələrin tətbiqi bölməsində xüsusi vasitələrin tətbiqi qrupunun yarımqrupunda atıcı, xüsusi təyinatlı dəstədə xüsusi həmlə qrupunun yarımqrupunda pulemyotçu vəzifələrinə təyin edilərək ona göstərilən etimadı doğruldub. Öz funksional vəzifələrini vicdanla yerinə yetirib. Xüsusi təyinatlı kimi döyüş hazırlığının qorunub saxlanılması və yüksəldilməsi üçün daim əzmlə çalışıb. Təlimlərdə, məşğələlərdə təhkim olunmuş silahın, xüsusi vasitələrin taktiki-texniki xüsusiyyətlərini dərindən mənimsəyib, peşə bilikləri və vərdişlərinin təkmilləşdirilməsi baxımından öz bacarığı ilə seçilib. Xidmət etdiyi bölmənin qarşısına qoyulan tapşırıqların yerinə yetirilməsində ayıq-sayıqlıq nümayiş etdirib. Nümunəvi xidməti nəzərə alınaraq komandanlıq tərəfindən müntəzəm olaraq mükafatlandırılıb.

2020-ci ilin 27 sentyabrında erməni işğalçılarına qarşı başlayan Vətən müharibəsi minlərlə xüsusi təyinatlı kimi Ruslanın da həyatının ən şərəfli döyüş sınağı oldu. O, öz döyüşçü keyfiyyətləri ilə bu sınağa hazır idi. Hərbi hissənin xüsusi təyinatlı dəstəsinin şəxsi heyətinin tərkibində müharibənin ilk günündən ön cəbhəyə göndərilərək düşmənə qarşı qətiyyətlə vuruşub. Onun zamanca qısa döyüş yolu Kəlbəcər rayonu istiqamətində, Murovdağ ərazisində keçib. Mürəkkəb dağlıq relyefə, qeyri-sabit hava şəraitinə malik bu ərazidə atəş altında hücuma keçərək işğalçıların müdafiə xəttinin yarılması çətin döyüş tapşırığı idi. Müdafiə Nazirliyinin “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlıları ilə birgə qoşunların xüsusi təyinatlılarının da daxil olduqları qruplar təcavüzkarın Murovdağdakı mövqelərinə tutarlı atəş zərbələri endirərək onu ciddi itkiyə məruz qoyublar.

Daxili Qoşunların Quba rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində xüsusi təyinatlı dəstənin komandiri, Vətən müharibəsi iştirakçısı mayor Zaur Rəhimov bildirdi ki, o, Gəncədəki “N” saylı hərbi hissədə xüsusi təyinatlı dəstənin komandiri olarkən Ruslan onun tabeliyində xidmət edib. Xüsusi təyinatlının nizam-intizamlı hərbi qulluqçu olduğunu, atəş və fiziki hazırlığında yüksək nəticələr göstərdiyini, o vaxt onun pulemyotçu vəzifəsinə təyin edilməsi üçün vəsatət qaldırdığını söylədi. Məlumat verdi ki, Ruslan zoğalı beret daşıma hüququ uğrunda yarışa da cəlb olunub, lakin dizindən zədə aldığından məqsədinə çatmayıb. Bununla yanaşı, xüsusi həmlə qruplarının yarışlarında uğurla iştirak edərək 1-ci və 3-cü yerləri tutub. Ötən il Vətən müharibəsindən əvvəl xüsusi təyinatlı bölmələrin təlim toplanışında iştirak etdiklərini də nəzərə çatdırdı.

Mayor Z.Rəhimov dedi ki, Ruslan Murovdağ uğrunda döyüşlərdə yenilməz iradəyə malik və qorxmaz hərbi qulluqçu kimi fərqlənib, son nəfəsinədək içdiyi hərbi anda sadiq qalıb.

Daxili İşlər Nazirliyinin İsmayıllı Rayon Polis Şöbəsinin Post-Patrul Xidməti Bölməsinin komandir müavini, Daxili Qoşunların sabiq hərbi qulluqçusu, Vətən müharibəsi iştirakçısı polis baş leytenantı Qurban Səfərli məlumat verdi ki, Ruslanın qrup komandiri olub. Onun təlimlərdə yüksək məharət göstərdiyini vurğuladı: “Heç vaxt yorulduğunu büruzə verməzdi, yoldaşlarından kimsə yorulduqda ona kömək edərdi. Həmişə döyüşlərin başlamasını səbirsizliklə gözlədiyini deyirdi. Şəhidlərin qisasını almağı və bu yolda həyatını qurban verməyi ən şərəfli amal hesab edirdi. Elə bil ki, bu ali məqama ucalacağını öncədən duymuşdu.

Müharibə başlayanda qrupda bütün silahlara uyğun sursat paylandı. Ruslanın pulemyot silahına daha çox sursat lazım idi. Dedik ki, bu sayda sursat apara bilməzsən, bölək, razılaşmadı, özü götürdü. “Elə yerdə lazım olar ki, uzaqda olarsınız” - deyə söylədi. Sentyabrın 27-si axşam müəyyən olunmuş istiqamət üzrə bir neçə qrupla irəliləməyə başladıq. Murovdağda hərəkət etmək çətin idi. Həm döyüşürdük, həm də yüksəkliklərə qalxırdıq. Kəlbəcər istiqamətində düşmənin iki postunu ələ keçirdik. Sonrakı tapşırığımız Susuzluq kəndini azad edərək burada mövqeyimizi möhkəmləndirmək idi. Bu plan dəyişdi, döyüş şəraiti nəzərə alınaraq geri qayıtmaq əmri verildi. Sentyabrın 28-də düşmən bizim qüvvələrin yerini təsbit edərək iriçaplı silahlardan, o cümlədən, minaatanlardan atəşə tutdu. Ruslanı sonuncu dəfə görəndə pulemyotun lentini belinə dolamışdı. İşğalçılara pulemyotdan atəş açarkən minaatan mərmisinin partlayışından ağır yaralanaraq şəhid oldu”.

        Gəncədə fəaliyyət göstərən “N” saylı hərbi hissənin sabiq hərbi qulluqçusu, Vətən müharibəsi qazisi, II qrup əlil Ümman Baxşalıyev də Ruslanla birgə xidmət edib və döyüş bölgəsinə yollanıb. O, Murovdağ uğrunda döyüşlərdə Ruslanın və digər xüsusi təyinatlılarımızın şücaət göstərdiklərini dedi. Onun sözlərinə görə, Ruslan döyüşlərə qatıldığı gündən yoldaşlarına ruh yüksəkliyi aşılayırdı. Pulemyotun döyüş dəstini tək daşıyırdı. Sərrast atəşi ilə işğalçıların atəş nöqtələrini susdururdu. Postlardan birində düşmənin 7 nəfər hərbçisini məhv etmişdi. Ümman danışdı ki, Murovdağda olarkən xüsusi təyinatlılarımıza digər istiqamətdə hərəkət etmək tapşırılıb. Döyüşçülərimiz təhlükəli zonadan çıxarkən düşmən onların yerini aşkarlayıb və minaatanlardan atəş açıb. Bu zaman bir sıra hərbi qulluqçularımız şəhid olub və yaralanıblar. Onların arasında Ruslan da vardı.

Göygöl Rayon Qeydiyyat Şöbəsi tərəfindən verilən 3 oktyabr 2020-ci il tarixli ölüm haqqında şəhadətnamədə R.Qurbanovun 28.09.2020-ci il tarixdə hərbi əməliyyatlar nəticəsində kəllənin və üz sümüklərinin sınığı yaralanmasından həlak olduğu barədə qeydlər öz əksini tapıb.

Şəhid hərbi qulluqçumuz Ağalıkənd qəbiristanlığında dəfn olunub.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin imzaladığı 15 dekabr 2020-ci il tarixli,        29 dekabr 2020-ci il tarixli müvafiq sə-rəncamlarla baş çavuş R.Qurbanov ölümündən sonra “Vətən uğrunda” və “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilib.

“Aran” Uşaqların Sağlam Gələcəyi İctimai Birliyinin sədri İbrahim Hüseynovun tərtibçisi olduğu, “Radius” mətbəəsində işıq üzü görən “Qələbə şəhidləri” kitabında Ruslan haqqında məlumat verilib.

Ağalıkənd sakinlərinin xoşməramlı təşəbbüsü və birgə zəhməti nəticəsində kənddə şəhid həmyerlilərinin xatirəsinə abidə ucaldılıb. Qeyd edim ki, Vətən müharibəsində bu kənddən 6 nəfər soydaşımız şəhidlik zirvəsinə ucalıb.

2020-ci il martın 1-də Ruslan ailə qurub. 2021-ci il yanvarın 5-də onun oğul övladı dünyaya gəlib, öz adını daşıyır.

Hərbi qulluqçumuzun istedadının bəhrəsi olan rəsmləri, müxtəlif əl işləri ondan yadigar qalıb. Ailəsi tərəfindən evdə şəhidə həsr olunan xatirə guşəsi yaradılıb.

Şəhidin atası Üzeyir Qurbanov qeyd etdi ki, Ruslan doğma kəndində xeyirxah işlər görüb, həyatda dürüst, əqidəsinə sadiq, dostluqda etibarlı, inanclı insan kimi yaşayıb. Hərbi qulluqçu adına heç vaxt xələl gətirməyib, hərbi formanı qürurla daşıyıb.

Ürəyi Vətən sevgisi və düşmənə nifrət hissi ilə döyünən Ruslan hərbçi olaraq arzusuna qovuşdu, igid döyüşçü kimi müqəddəs şəhidlik məqamına ucaldı.

 Allah rəhmət eləsin!

Yalçın Abbasov,

DİN-in Daxili Qoşunlarının veteranı, tədqiqatçı-jurnalist

 

 

 

 

Davamını oxuyun

Mötəbər tədbirlər istər iqtisadi, istərsə də siyasi müstəvidə ölkəmiz üçün çox böyük əhəmiyyətə malikdir

        Noyabrın 28-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 15-ci Zirvə Toplantısında iştirak etmək üçün Türkmənistana səfərə gedib.

         Dövlət başçısı Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Məlikquliyeviç Berdiməhəmmədova göstərilən qonaqpərvərliyə görə təşəkkürümü bildirib və Türkmənistanı İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatında uğurlu sədrlik münasibətilə təbrik edib.

       Daha sonra İlham Əliyev qardaş Özbəkistanı İƏT-də sədrliyi öz üzərinə götürməsi münasibətilə təbrik edib və Təşkilata rəhbərlik işində uğurlar arzulayıb.

         Prezident İlham Əliyev çıxışında son 18 il ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf etmiş, ümumi daxili məhsul üç dəfədən çox artmasını vurğuladı. Genişmiqyaslı islahatlar nəticəsində Azərbaycanda münbit sərmayə iqlimi yaradılmışdır. Prezident onu da qeyd etdi ki, Dünya Bankının “Doing Business” hesabatında Azərbaycan 190 ölkə arasında 28-ci yerdə qərarlaşıb. Azərbaycan iqtisadiyyatına 280 milyard ABŞ dolları həcmində sərmayə yatırılıb ki, bunun da yarısı xarici sərmayədir. Azərbaycanın nailiyyətləri beynəlxalq qurumlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Davos Dünya İqtisadi Forumunun hesabatına əsasən, Azərbaycan hökumətin uzunmüddətli strategiyası üzrə dünyada 10-cu yerdə, ölkə rəhbərliyinin islahatlara sadiqliyi sahəsində isə 5-ci yerdə qərarlaşıb. Yenə də Davos hesabatına əsasən, Azərbaycan əhalinin elektrik enerjisinə əlçatanlıq əmsalına görə dünyada 2-ci, dəmir yolu xidmətlərinin səmərəliliyinə görə 11-ci, hava nəqliyyatı xidmətlərinin səmərəliliyinə görə 12-ci, dəniz limanları xidmətlərinin səmərəliliyinə görə 25-ci və yol infrastrukturunun keyfiyyəti baxımından 27-ci yerdədir.

Ölkə başçısı qeyd etdi ki, Azərbaycan COVID-19-a qarşı cari ilin yanvar ayının ortalarından peyvəndlənmə kampaniyasına başlamışdır. Ölkədə yetkin əhalinin 60 faizdən çoxuna iki doza peyvənd vurulmuşdur. Bu günə qədər ölkədə COVID-dən əziyyət çəkmiş insanlara və biznes subyektlərinə təqribən 3 milyard ABŞ dolları həcmində sosial-iqtisadi dəstək paketi təqdim edilmişdir. 2022-ci ildə həmin məqsədlərə dövlət büdcəsindən 1,6 milyard ABŞ dolları həcmində maliyyə dəstəyi paketi ayrılacaqdır.

        Türkiyə Prezidenti Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan “Birlikdə gələcəyə” devizi ilə keçirilən Zirvə Toplantısının ortaq hədəfləri müəyyənləşdirmək, ticarət həcmini artırmaq, iqtisadi əlaqələri fəallaşdırmaq üçün yaxşı fürsət olduğunu vurğuladı. 

        Qardaş ölkənin Prezidenti Türkiyənin irəli sürdüyü Xəzərdən keçən Şərq-Qərb Orta dəhliz təşəbbüsü və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti bu kontekstdəki səylərimizin ən əyani təzahürüdür. Ölkəmizlə bölgəmiz arasında birbaşa avtomobil yolu bağlantısını quracaq Zəngəzur dəhlizinin də önəmi böyükdür.

        Rəcəb Tayyib Ərdoğan çıxışında Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki Qələbəsinin əhəmiyyətindən danışdı, bu Qələbənin bölgədə normallaşdırma səylərini gücləndirəcəyini vurğulayaraq dedi:

        - Qardaşımız Azərbaycanın işğal altındakı torpaqlarını azad etməsi bölgədə davamlı sülhün və sabitliyin təmin olunmasının da qapılarını açıb. Azərbaycanın bölgədə rifahın artması üçün ardıcıl həyata keçirdiyi layihələr təqdirəlayiqdir. Bu addımlar bölgədə normallaşdırma cəhdlərini dəstəkləyəcəkdir. Türkiyə olaraq bu prosesdə Azərbaycanın yanında olmaqda davam edəcəyik. Təşkilat olaraq da Azərbaycan ilə tam həmrəylik içərisində olmağımız böyük önəm daşıyır.

         Mən də bir Xocalı sakini kimi dövlət başçımızın ölkəmizin siyasi nüfuzunun daha yüksəldilməsi istiqamətində beynəlxalq arenada keçirilmiş bu tədbirlərdə təqdirəlayiq fəallıq nümayiş etdirməsini çox yüksək qiymətləndirirəm. Bu tədbirlər istər iqtisadi, istərsə də siyasi müstəvidə ölkəmiz üçün çox əhəmiyyətli olduğuna şübhə etmirəm.

        Yaşasın müzəffər Ali BAş Komandan!

Gültəkin Cavadova,

Xocalı rayonundan şəhid ailəsi

Davamını oxuyun

Soçi​ görüşü,​ Fransanın​ “Qafqaz​ arzusu”

 

​ ​ ​ ​ ​ 44​ günlük​ müharibədə​ 200​ illik​ mifi​ ancaq,​ Azərbaycan​ xalqı​ əli​ yalın​ olanda,​ erməni​ başkəsənləri​ əhaliyə​ divan​ tutur.​ Azərbaycan​ xalqı​ birləşib,​ əks​ hücuma​ keçəndə,​ ermənilər​ məğlub​ olanda​ yenə​ hay​ həşir​ salırlar,​ bəs​ biz​ yazıq​ milləti​ qırırlar,​ hüquqlarımız​ pozulur,​ ermənilər​ “ali​ irqə​ mənsubdular,​ onlara​ ayağın​ yandı​ geriçək​ demək​ olmaz,​ onların​ Makron,​ Qaragin​ dayılarının​ xətrinə​ dəyər.​ Fransanın​ Soçi​ görüşü​ ərəfəsində​ separatçıların​ törtöküntülərini​ qəbul​ etməsi,​ Minskinin​ 30 illik” fəaliyyətin​ yenidən​ diriltmək​ ermənilərə​ qulluq​ etmək​ istəyirlər. Makronu​ başa​ salmaq​ gərəgdir ki,​ hansı​ prinsiplərə​ qaytmaqdan​ danışır,​ Azərbaycanı​ yenədəmi 30​ illik​ aldatmaqla​ vaxt​ uzatmaq​ istəyirlər,​ ancaq​ Cənab​ İlham​ Əliyev​ açıq​ şəkildə​ bildirdi​ ki,​ status​ məsələsi​ həll​ olunub,​ status​ zibil​ qutusuna​ atılıb.

​ ​ ​ ​ ​ Soçi​ görüşündə​ Rusiya​ prezidenti​ Vladimir​ Putin​ və​ Azərbaycan​ rəhbəri​ Cənab​ İlham​ Əliyevin,​ Ermənistan​ baş​ naziri​ N.Paşinyan,​ tez​ bir​ zmanda​ sərhədlərin​ delmitasiyası​ başa​ çatdırılması​ vacibdir​ ki,​ iki​ dövlət​ arasında​ sülh​ anlaşması imzalansın.

​ ​ ​ ​ Görüşdə Cənab​ İlham Əliyev​ noyabrın 16-da​ Ermənistan​ Azərbaycan​ sərhədlərində​ baş ​ verən​ toqquşmaların, Rusiyanın​ sülhməramlı​ qüvvələrinin,​ dayandığı​ məntəqələrindən​ uzaqda​ baş​ verməsi,​ rus​ sülhməramlılarının​ xidmətlərinə​ kölgə​ sala​ bilməz,​ Rus-Türk​ monitorinq​ mərkəzləri,​ öz​ üzərlərinə​ düşən​ öhdəlikləri​ dəqiq​ yerinə​ yetirirlər,​ bu​ haqda​ görüşdə​ danışan​ Azərbaycan​ lideri​ İlham​ Əliyev​ qəti​ şəkildə​ bildirdi​ ki,​ sərhəddə​ baş​ verənlərə​ rus​ sülhməramlıları​ cavabdeh​ deyil.​ ​ Sərhəd​ məsələlərini​ komnukasiya​ xətlərinin​ açılması​ Rusiyanın​ köməyi​ ilə​ tez​ bir​ zamanda​ başa​ çatdırılmalıdır.

​ ​ ​ ​ ​ Rusiyanın ​ dövlət​ rəhbəri​ Cənab​ V.V.Putin​ bütün​ təziqlərə​ baxmayaraq​ qəti​ şəkildə​ çalışır​ ki,​ Qafqazda​ ​ ​ sülh​ və​ əminamanlıq​ olsun, Azərbaycan​ və​ Ermənistan​ arasında​ davamlı​ sülhə​ nail​ olunsun.

​ ​ ​ ​ Bir​ şeyi​ yadda​ saxlamalıyıq​ ki,​ Rusiyanın​ ​ ​ özündə də​ güclü​ erməni​ diasporu​ və​ Jirnovski​ kimi,​ slavyan​ avanturistləri​ var.​ Ona​ görədə​ bu​ cür​ razılaşmalarda​ Putinin​ özünün də​ nə​ qədər​ təzyiqlərlə​ rastlaşdığın​ nəzərə ​ almalıyıq.​ Moskvada​ hələdə​ qaytarılacaq​ iddiası​ ilə​ yaşayanlar​ çoxdur.

​ ​ ​ Heçbir​ qüvvə​ 10​ noyabr​ razılaşmasında​ əldə​ olunan​ şərtləri​ dəyişə​ bilməyəcək.​ Fransanın​ arzuları​ gözündə​ qalacaq,​ erməni​ sevdası​ suya​ düşəcək.

Sabir Qasımov,

Xocalı rayon Meşəli kənd tam orta məktəbin tarix müəllimi

Davamını oxuyun

Laçın rayonu işğaldan əvvəl, işğal dövründə və işğaldan sonra

         1923-cü ildə Laçın və Abdallar kəndləri arasında kiçik bir şəhər salındı və qəza mərkəzi ora köçürüldü. Relyef və ora yaxın kəndin adı nəzərə alınmaqla Tağı Şahbazinin təşəbbüsü ilə şəhərə Laçın adı verildi. 1930-cu ildə Azərbaycan SSR-də qəza inzibati ərazi vahidləri ləğv edilərək onların ərazisində rayonlar yaradıldı. Kürdüstan qəzası ərazisində yuxarıda qeyd edildiyi kimi 3 rayon — Laçın, Qubadlı və Kəlbəcər rayonları yaradıldı.

        Azərbaycanın qərb torpaqlarına sahib çıxaraq bu torpaqlar üzərində özlərinə dövlət quran ermənilər artıq Azərbaycana qarşı yeni, daha böyük ərazi iddiaları ilə çıxış etməyə başladılar. Onlar Qarabağı Ermənistana birləşdirilməsi məsələsini ortaya ataraq bir maneə kimi Laçın rayonunu aradan götürməyin yollarını düşündülər. Sovetlər dönəmində ermənilər dəfələrlə Laçın rayonunun bir inzibati mərkəz kimi ləğvinə çalışsalar da, təşəbbüsləri baş tutmamışdı. Bunun əvəzində onlar 1970–1980-ci illərdə Güləbird, Cicimli, Malıbəy, Qarıqışlaq, Sadınlar və digər kəndlərin yüz hektarlarla pay torpaqlarını və bütövlükdə Qaragöl yaylağını mənimsəməyə nail oldular.1922-ci ilin 18 mayında Ermənistan tərəfindən işğal nəticəsində 264 nəfər şəhid olmuş, 65 nəfər girov götürülmüş, 103 nəfər əlil olmuşdur. Rayonun 6 Milli Qəhrəmanı vardır. Rayon üzrə 1 yaşdan 16 yaşadək mövcud olan 24374 nəfər uşaqdan 18 nəfəri şəhid, 225 nəfəri əlil olmuş, 1071 nəfəri bir, o cümlədən 31 nəfəri hər iki valideynindən yetim qalmışdır.İşğal ilə əlaqədar rayona 7,1 milyard ABŞ dolları dəyərində ziyan dəymişdir. Rayonun 65507 nəfər əhalisi Azərbaycanın 59 şəhər və rayonlarına, "Taxta-körpü" qışlaqlarındakı 84 obaya məcburi köçkün düşmüşdür.

        Laçın əhalisinin milli tərkibi 2009-cu il əhalinin siyahıya alınması məlumatına əsasən rayon əhalisinin 66671 nəfərini azərbaycan türkləri, 1914 nəfərini kürdlər, 464 nəfərini türklər, 28 nəfərini ruslar, 10 nəfərini isə digər millətlərin nümayəndələri təşkil edir.

        2021 –ci il 10 dekabr Kapitulyasiya aktı 44 günlük müharibənin qalibi kimi Ermənistan Baş Naziri və Azərbaycan Prezidenti Rusiya Prezidentinin vasitəçiliyi ilə üçtərəfli bəyanata əsasən Azərbaycan atəşkəsin elan edildiyi noyabrın 10-dan dekabrın 1-dək keçən 22 günə siyasi yolla daha əvvəl Ağdam və Kəlbəcəri azad etdi, indi isə Laçın rayonunu nəzarəti altına keçirir.Amma düşmən öz xoşuna çıxmadı, rayondan çıxmağa məcbur edildi. Azərbaycan tərəfinə 17 il ərzində dəfələrlə müxtəlif xarici dairələrdən yalnız beş rayonun qaytarılmasına razılaşmaq üçün təzyiq edilsə də, Ali Baş Komandan iqtisadi, hərbi, diplomatik baxımdan güclənərək Vətən müharibəsi modelini seçməyi üstün tutdu, bu model özünü doğrultdu, Azərbaycan yeni hərbi-siyasi reallıq yaratdı. Dağlıq Qarabağ ətrafındakı 7 rayonu Azərbaycanın məhz özünün döyüşərək, hərbi-siyasi yolla geri alması möhtəşəm tarixi Qələbəmizin daha bir təntənəsi, düşmənin hərbi kapitulyasiyasının növbəti təsdiqidir. Prezident İlham Əliyev Laçının işğaldan azad olunması ilə bağlı xalqa müraciətində demişdir: Artıq Ermənistan ordusu yoxdur, məhv etmişik. Bu orduya silahlar, sursatlar, ən müasir texnika verilirdi, özü də pulsuz, bunu hər kəs bilir.Mən həmişə deyirdim ki, Laçın, Kəlbəcər və Şuşa Azərbaycana qayıtmasa, heç bir razılaşma ola bilməz. Mənim mövqeyim xarici ölkələrdə bir çoxlarını qıcıqlandırırdı. Düşmənin belini qırdıq və bu gün biz yeni reallıq yaratdıq. Əgər hətta bir il bundan əvvəl bəziləri bizə deyirdilərsə ki, siz mövcud olan reallıqla barışın, bu gün mən deyirəm, hər kəs mövcud reallıqla barışmalıdır. Bütövlükdə azad edilmiş bölgələrin iqtisadi potensialı, kənd təsərrüfatı, turizm potensialı çox böyükdür. Biz bu potensialdan məharətlə istifadə edərək Qarabağ bölgəsini nəinki Azərbaycanın, dünyanın ən gözəl bölgələrindən birinə çevirməliyik və əminəm ki, buna nail olacağıq. Ölkəmizin ən böyük rayonlarından biri olan Laçın rayonu Azərbaycanın gələcək iqtisadi inkişafında mühüm rol oynayacaq.

        Laçın bizimdir! Qarabağ Azərbaycandır!

         Noyabrın 8-də Şuşa şəhəri işğaldan azad edildikdən bir gün sonra Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev Laçının da bəzi kəndlərinin işğaldan azad olunduğunu açıqladı. Bunlar Qubadlıya yaxın olan Güləbird, Səfiyan və Türklər kəndləri idi. Laçın Dağlıq Qarabağın ətrafında yerləşən 7 rayonumuzdan biridir. Ərazisinin böyüklüyünə görə, Kəlbəcərdən sonra ikinci böyük rayonumuzdur. Bu rayonun ərazisində 1 şəhər, 1 qəsəbə (Qayğı qəsəbəsi) və 125 kənd olduğunu və Laçının qərbdən Ermənistanla sərhəddə yerləşdiyini nəzərə alsaq, bu torpaqların işğaldan azad olunması üçün kifayət qədər insan itkisi qaçılmaz olmayacaqdı. Beləliklə, 10 noyabr Birgə Bəyanatına əsasən nəzərdə tutulmuş üç rayonun Azərbaycana təhvil verilməsi prosesi uğurla başa çatdırıldı. İndi Qarabağ bölgəsində Azərbaycan Ordusu, erməni əhalisinin yaşadığı Dağlıq Qarabağ ərazisində Rusiya sülhməramlıları, həmçinin Birgə Monitorinq Mərkəzində xidmət edəcək Türkiyə hərbçiləri qulluq edəcək. Azərbaycanda artıq bugündən yeni dövr başlayır. Bu, quruculuq, inkişaf, azad edilmiş ərazilərimizin bərpası dövrüdür. Azərbaycan xalqı bu dövrdə də birlik, həmrəylik, güclü iradə göstərərək, dağıdılmış bu şəhərləri, kəndləri bərpa etmək üçün əlindən gələni edəcək.

Rövşən Atakişiyev,

Xocalı şəhər 2 saylı tam orta məktəbin müəllimi

Davamını oxuyun

Kəlbəcər qədim yaşayış məskənlərindən biridir

 

         "Kəlbəcər" toponiminin mənşəyi qədim türk dilində (Kevliçer kimi qəbul edilib) “çay üstündə qala” deməkdir. Yaşayış məntəqəsinin yerləşdiyi qayada Tərtərçay çayı boyunca cərgə ilə düzülmüş qədim süni mağaralar mövcuddur. Kəlbəcər ərazisində 30 min ildən çox tarixi olan qədim yaşayış məskənləri, 6 min il yaşı olan qaya təsvirləri, çöp şəkilli qədim türk əlifbası nümunələri aşkar edilib. Buradakı daş abidələr Şimali Azərbaycanda erkən dövr türklüyün, atəşpərəstliyin, xristianlığın, VII əsrdən isə İslamın yayıldığı dövrlərdə yaradılıb. 

       1930-cu il 8 avqust tarixində Kəlbəcərə inzibati rayon statusu verilmişdir. İşğala qədər rayonun əhalisi 88 300 nəfər təşkil edirdi. Rayonun ərazisi 3054 kv. km. təşkil edir. Rayonda 1 şəhər, 1 qəsəbə, 145 kənd və 55 inzibati ərazi dairəsi mövcud idi. 1993-cü il 2 aprel tarixində Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər rayonu işğal edilmişdir. İşğal nəticəsində 511 dinc sakin öldürülüb, 321 adam əsir götürülüb və itkin düşüb, həmçinin Kəlbəcərin 60 min nəfər əhalisi respublikanın 56 rayonunun 770 yaşayış məntəqəsində müvəqqəti məskunlaşmağa məcbur olub. İşğal nəticəsində onlarla tarixi-mədəniyyət abidəsi, 97 məktəb, 9 uşaq bağçası, 116 kitabxana, 43 klub, 42 mədəniyyət evi, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, 9 xəstəxana, 75 tibbi məntəqə, 23 ambulatoriya, 9 aptek, yüzlərlə inzibati bina, minlərlə mənzil, 100-lərlə maşın, texnika və s. talan edilmiş, dağıdılmış və rayonun milyardlarla manatlıq sərvəti Ermənistana daşınmışdır. BMT-nin və ATƏT-in prinsiplərinə zidd olaraq 1999-cu ildən Kəlbəcər rayonu ərazisində ermənilərin məskunlaşdırılmasına başlanılmışdır. 

        Kəlbəcərin işğalından sonra 3205 saylı iclasda BMT Təhlükəsizlik Şurası 822 saylı Qətnamə qəbul edib. Qətnamədə bütün işğalçı qüvvələrin Kəlbəcər və Azərbaycanın digər işğal olunmuş rayonlarından dərhal çıxarılması tələb olunur. Lakin rəsmi İrəvan həmin Qətnaməni icra etmədi, beynəlxalq təşkilatlar isə onun icrasını tələb etmədi. 

        Azərbaycan xalqı özü beynəlxalq qanunların aliliyini və tarixi ədaləti bərpa etdi. Vətən müharibəsində əldə etdiyimiz qələbə nəticəsində imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən, noyabrın 25-də Kəlbəcər rayonu Azərbaycana təhvil verilib. Kəlbəcər şəhəri də daxil olmaqla, rayonun 147 yaşayış məntəqəsi işğaldan azad edilib. 

        2020-ci il noyabrın 26-da “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalı təsis edilib. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə Kəlbəcər rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 9424 hərbi qulluqçusu “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalı ilə təltif olunmuşdur. 

        Kəlbəcər kimi strateji yüksəkliklərin götürülməsi ermənilərin istifadə etdikləri nəqliyyat-kommunikasiya infrastrukturuna nəzarət etməyə imkan verdi. Prezident İlham Əliyevin öz çıxışında qeyd etmişdi ki, “İkinci Qarabağ müharibəsinin ilk günlərində döyüşlər gedən zaman Kəlbəcərin şimal hissəsi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğalçılardan azad edilmişdir. Biz Kəlbəcərin şimal hissəsində strateji yüksəklikləri götürərək erməni silahlı qüvvələrinin hərəkətlərini bu istiqamətdə böyük dərəcədə məhdudlaşdıra bildik və faktiki olaraq onlar Basarkeçər-Kəlbəcər yolundan istifadə edə bilmədilər. Bəzi istiqamətlərdə strateji nöqtələri götürərək Ermənistan ordusunun hərəkətlərini demək olar ki, iflic vəziyyətə salmışdıq”. 

        2021-ci il avqustun 16-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva işğaldan azad olunmuş Kəlbəcər rayonunda səfərdə olmuşlar. Prezident İlham Əliyev Kəlbəcərdə Azərbaycan bayrağını qaldırdı. 

        Kəlbəcər rayonunda bərpa-quruculuq işlərinə artıq rəsmi start verilmişdir. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə fərqli təyinatlı infrastruktur layihələri reallaşdırılır. Cari ilin 16 avqust tarixində dövlətimizin başçısı və birinci xanım Toğanalı-Kəlbəcər avtomobil yolu üzərində Murovdağda inşa olunacaq tunelin təməlini qoydular. Beləliklə Göygöl və Kəlbəcər rayonlarını yeni yol birləşdirəcək. Daha sonra “Kəlbəcər-1” Kiçik Su Elektrik Yarımstansiyasında görülən işlərlə tanış olub, 110/35/10 kilovoltluq “Kəlbəcər” yarımstansiyasının açılışını etdilər. Səfər çərçivəsində Kəlbəcər-Laçın avtomobil yolu üzərində inşa olunacaq tunelin təməlini qoydular. 

Leyli Yusifova,

Xocalı rayonundan məcburi köçkün

Davamını oxuyun

Qalib döyüşçü kimi ailəsinə döndü...

        Şəhidlik və qazilik döyüş sınağında ən uca məqamlardır. Bu şərəfli yolu keçən mərd oğulların mənəvi güc mənbəyi Vətən sevgisi və döyüşçü ləyaqətidir. Vətən torpağının müqəddəsliyini dərk edən və uğrunda vuruşmağı öz qeyrət borcu bilən döyüşçüyə tuşlanan düşmən gülləsindən onun iradəsi büdrəməz, döyüş ruhu, qətiyyəti yenilməz. 

        Döyüş meydanında hünər nümunələri göstərən cəngavər oğulları 44 günlük Vətən müharibəsi də bizə yaxından tanıtdı. Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının Vətən müharibəsində iştirak edərək ağır yaralanan və sağlamlığını itirən, bu səbəbdən ehtiyata buraxılan qazi hərbi qulluqçularını da döyüş yolumuzla bağlı tədqiqatlarımızda diqqət mərkəzində saxlayırıq. Onlardan biri ehtiyatda olan gizir Söhbətov Elsevər Cəmşid oğludur. Elsevərin özü və ailəsi ilə görüşdüm, komandiri, döyüşçü yoldaşları, onu müalicə edən həkimə telefonla zəng vuraraq məlumatlar topladım. 

        O, 8 iyul 1990-cı ildə Abşeron rayonunun Novxanı kəndində anadan olub. Atası Cəmşid Söhbətov və anası Ülkər Söhbətova əslən Qobustan rayonunun Sündü kəndindəndirlər. Həmin kənddən 24 nəfər soydaşımız Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə şəhidlik zirvəsinə ucalıb. 

        Cəmşid Söhbətov Birinci Qarabağ müharibəsində iştirak edib. 1992-1994-cü illərdə Tərtər-Ağdərə bölgəsində könüllü olaraq döyüş yolu keçib. 

       Söhbətovlar ailəsində bir qız, üç oğlan övladı böyüyərək boya-başa çatıb. Böyük övlad olan Elsevər Bakının Suraxanı rayonunun Hövsan qəsəbəsindəki şəhid Elçin Qaranzadə adına 270 saylı tam orta məktəbdə 4-cü sinfədək, Novxanıdakı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadə adına 1 saylı tam orta məktəbdə isə 9-cu sinfə qədər oxuyub.

        Məktəbli olduğu illərdə Elsevər Novxanıdakı “Samuray” klubunda karate idman növü ilə məşğul olub. “Samuray” klubundan ona verilən sertifikatda 9 kyu (göy zolaqlı) kəmərinə layiq görüldüyü barədə qeydlər öz əksini tapıb. Bundan əlavə, o, 2005-ci ilin may ayında Fərqanə Hüseynovanın xatirəsinə həsr olunmuş “Kyokuşin karate” növü üzrə respublika turnirində III yeri tutub və müvafiq dərəcəli diplomla mükafatlandırılıb. 

        2006-2010-cu illərdə Elsevər Bakı Dövlət Rabitə və Nəqliyyat Kollecində təhsil alıb. Kollecdə lokomotiv və vaqon təsərrüfatı üzrə texnik-mexanik ixtisasına yiyələnib. 

        2010-cu ilin aprel ayında Elsevər müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Daxili Qoşunların Bakı şəhərinin Nərimanov rayonundakı (hazırda Hacıqabul rayonunda yerləşən) “N” saylı hərbi hissəsində ilkin təlim dövründən sonra hərbi and içib. Sonra qoşunların Gəncə şəhərində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsinin komendant bölüyündə xidmət edib, ona “baş əsgər” hərbi rütbəsi verilib. Hərbi xidmət borcunu vicdanla yerinə yetirərək 2011-ci ilin oktyabr ayında tərxis olunub. 

        Müddətli həqiqi hərbi xidmətdən sonra bir müddət tikintidə fəhlə işləyib, zəhmətkeş gənc olaraq valideynlərinə köməyini əsirgəməyib.

        2013-cü ilin iyun ayında Elsevər Daxili Qoşunların Sumqayıt şəhərindəki “N” saylı hərbi hissəsinə müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmətə qəbul olunub. Vətənpərvər gənc kimi həyatını hərbi xidmətə bağlamağı qərar verib. Bu hərbi hissədə hərbi xidməti dövründə xüsusi vasitələrin tətbiqi bölməsinin xüsusi vasitələrin tətbiqi qrupunun yarımqrupunda meteomüşahidəçi-atıcı, manevr qrupunda yarımqrup komandiri, xüsusi təyinatlı dəstənin xüsusi həmlə qrupunda yarımqrup komandiri vəzifələrinə təyin edilib, “gizir” hərbi rütbəsinədək yüksəlib. Tutduğu vəzifələrdə komandanlığın etimadını doğruldub, nümunəvi xidməti nəzərə alınaraq, barəsində müxtəlif növ həvəsləndirmələr tətbiq olunub. 

         Xidmət etdiyi bölmələrin təyinatından irəli gələn döyüş tapşırıqlarının yerinə yetirilməsinə daim hazır olmaq üçün təlimlərdə əzmkarlıq göstərib, silah və xüsusi vasitələrin texniki xüsusiyyətlərini dərindən mənimsəyib. Tabeliyindəki yarımqrupun döyüş və mənəvi-psixoloji hazırlığının yüksəldilməsi yönündə öz bilik və bacarığını əsirgəməyib.

        Söhbət zamanı Elsevər məlumat verdi ki, hərbi xidmət dövründə paytaxtımızda keçirilən bir sıra beynəlxalq əhəmiyyətli yarışların təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edib. Bununla yanaşı, ayrı-ayrı fövqəladə hadisələr zamanı qarşıya qoyulmuş xidməti tapşırıqları məsuliyyətlə yerinə yetirib. 

        O, yüksək fiziki hazırlığı, hərbi qulluqçuların iştirak etdikləri müxtəlif yarışlarda öz məharəti ilə fərqlənib. Armrestlinq üzrə yarışda 1-ci yer tutduğuna görə hərbi hissə komandiri tərəfindən fərmanla mükafatlandırılıb.

        Vətən müharibəsindən əvvəl Elsevər xüsusi təyinatlı bölmələrin taktiki hazırlığı üzrə praktiki təlimlərdə iştirak edərək öz döyüş qabiliyyətini artırıb.

        2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan və 44 gün davam edən Vətən müharibəsinə yollanan qoşunların xüsusi təyinatlıları arasında Elsevər də vardı. Onun döyüş yolu 27 sentyabr - 2 oktyabr 2020-ci il tarixlərində Cəbrayıl rayonu ərazisindən keçib. Bu istiqamətdə düşmənin müdafiə xəttinin yarılması, postlarının ələ keçirilməsi, silah-sursatını, texnikasını cəmləşdirdiyi atəş nöqtələrinin susdurulması kimi çətin döyüş tapşırıqlarının yerinə yetirilməsində xüsusi təyinatlılar şücaət göstəriblər. Bu döyüşlərdə Elsevər düşmənə qarşı xüsusi təyinatlıya xas cəsurluqla vuruşub, öz silahından açdığı sərrast atəşlə onlarla işğalçını məhv edib. Onun və döyüşçü yoldaşlarının inadlı həmlələrinə düşmən davam gətirə bilməyib.

        Sumqayıtdakı “N” saylı hərbi hissədə xüsusi təyinatlı dəstənin komandiri, Vətən müharibəsi iştirakçısı mayor Ələsgər Muxtarov Elsevəri hərbi xidmətdə olarkən öz funksional vəzifələrinin öhdəsindən gələn, tabeliyindəkilərə nəzakətli, tələbkar olan, nizam-intizamlı və cəsarətli hərbi qulluqçu kimi xarakterizə etdi. Vətən müharibəsində verilmiş döyüş tapşırıqlarını peşəkar xüsusi təyinatlı kimi yerinə yetirdiyini, ən təhlükəli anlarda qətiyyətli davrandığını, komandir olaraq ona arxalandığını nəzərə çatdırdı. Belə döyüşçülərin fədakarlığının gənc nəslə örnək olduğunu da komandir vurğuladı.

        Daxili Qoşunların Lənkəran rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissədə xüsusi
təyinatlı dəstə komandirinin tərbiyə işləri üzrə müavini, Vətən müharibəsi iştirakçısı kapitan Nadir Şərifov qazini 2018-ci ildən tanıdığını söylədi. Qoşunların Sumqayıtdakı “N” saylı hərbi hissəsində xidmət edərkən (döyüş bölgəsinə də bu hərbi hissədən gedib) komandiri olduğu xüsusi həmlə qrupunda tabeliyindəki Elsevərin müsbət fərdi keyfiyyətləri ilə seçildiyini dedi. Ön cəbhədə döyüşə öndə gedən, dözümlü və iradəli hərbi qulluqçulardan biri olduğunu danışdı. Məlumat verdi ki, döyüşlər başlayanda ilk olaraq Lələtəpə yüksəkliyi yaxınlığında Füzuliyə gedən yolun nəzarətdə saxlanılması tapşırığını alıblar. Sonrakı günlərdə düşmənin Lələtəpənin önündəki istiqamətdə yerləşən birinci müdafiə xəttinin, eləcə də Cəbrayıl rayonunun Böyük Mərcanlı kəndi ətrafındakı ikinci müdafiə xəttinin yarılması, mövqelərinin darmadağın edilməsi məqsədilə hücuma keçiblər. Hücum zamanı təcavüzkarın müdafiə xətləri yarılaraq əsas mövqeləri nəzarətə götürülüb, ermənilər canlı qüvvə, texnika, silah-sursat sarıdan ciddi itkiyə məruz qalıblar. 

        Oktyabrın 2-də 150-200 metr yüksəklikdəki düşmən postuna 8 nəfərdən ibarət qrupla həmlə ediblər. Qrupun tərkibində Elsevər də olub. Postu ələ keçirdikdən sonra düşmən oranı texnika və iriçaplı silahlardan şiddətli atəşə tutub. İşğalçıların postu geri almaq cəhdi uğursuzluqla nəticələnib. Həmin döyüşdə Elsevər alın nahiyəsini dələrək sağ qulağının üstündən çıxan snayper gülləsindən ağır yaralanıb. Onun şəhid olduğunu zənn ediblər. Ancaq xırıltılı səsi və nəbzinin döyünməsindən sağ qaldığı məlum olub, döyüş meydanından silahdaşları tərəfindən çıxarılıb. 

        Sumqayıt şəhərindəki “N” saylı hərbi hissədə xüsusi təyinatlı dəstənin xüsusi həmlə qrupunda atıcı, Vətən müharibəsi iştirakçısı, müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçusu çavuş Beyrut Rəhmanov bildirdi ki, o da Elsevəri 2018-ci ildən tanıyır. Onun etibarlı və qayğıkeş silahdaş olduğunu vurğuladı. Döyüşlərdə onun qorxmazlığı yoldaşlarını da ruhlandırırdı. Beyrut qazini yaralandığı yerdən təxliyyə etmiş bir neçə hərbi qulluqçudan biridir. Silahdaşının xilası üçün həmin anda bütün mümkün olanı edib. 

        Elsevərin həyata qaytarılmasında, onun sağlamlığının bərpasında Bakı

Neyrocərrahiyyə Xəstəxanasının baş həkimi Fərid Təqdirov, bu xəstəxanada neyrocərrahlar Nicat Muştaqov və Elşən Hüseynzadənin böyük zəhməti var. Peşəkar həkimlərimizin Ağcabədi Rayon Xəstəxanası və Bakı Neyrocərrahiyyə Xəstəxanasında apardıqları çətin cərrahi əməliyyat, uğurlu müalicə qazimizi ölümün pəncəsindən qoparıb, ailəsinə qovuşdurub. Qələbə xəbərini də Elsevər xəstəxanada tibb işçilərindən eşidib, həmin məqamı həyatı boyu unutmayacağını bildirdi. 

      Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 dekabr 2020-ci il tarixli, 24 dekabr 2020-ci il tarixli müvafiq sərəncamları ilə gizir Elsevər Söhbətov “Cəsur döyüşçü” və “Cəbrayılın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilib.

        II qrup əlil olan Elsevərə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdü verilir, habelə pensiya təyin olunub.

        2015-ci ilin noyabr ayında Elsevər Rübabə xanımla ailə qurub. Nilay, Nuray və Nihad adlı üç azyaşlı övladı var. Nihad Vətən müharibəsindən sonra dünyaya gəlib. Doğmalarının sevgisi və qayğısı ona ağır yaralanmanın fəsadlarını aradan qaldırmağa mənəvi güc verir. Bundan sonrakı həyatının öz axarına düşməsində bu amil çox vacibdir. 

        Atası onunla qürur duyduğunu söylədi. “Bizim edə bilmədiyimizi igid övladlarımız etdilər, bu gün qalib xalq olaraq yaşayırıq”- deyə vurğuladı. 

Yalçın Abbasov,

DİN-in Daxili Qoşunlarının veteranı, tədqiqatçı-jurnalist

  

Davamını oxuyun

Doğum gününü qeyd etməyən şəhid baş çavuşumuz...

       Doğum günü fevral ayının 26-na - Xocalı soyqırımının ildönümünə təsadüf etdiyi üçün bunu əsla qeyd etməzdi Tural. Hətta bu münasibətlə təbrik olunmağından heç xoşu gəlməzdi və cavabında: “yəqin bilirsiniz ki, mən doğum günümü qeyd etmirəm” – deyə könülsüz halda mövqeyini bildirərdi. Vətənpərvər ruhda böyüyüb tərbiyə alan cəsur silahdaşımız qəti olaraq bununla bağlı özünə söz də vermişdi: “İşğal olunmuş torpaqlarımız azad olunmayınca, şəhidlərimizin intiqamı mənfur düşməndən alınmayınca, doğum günümü heç bir zaman qeyd etməyəcəyəm!”.  

        Haqqında bəhs edəcəyimiz “Şəhidlərimiz” rubrikasının budəfəki qəhrəmanı Vətən uğrunda son damla qanınadək döyüşərək şəhidlik zirvəsinə ucalmış “Qarabağ” ordenli cəsur silahdaşımız baş çavuş Abdullayev Tural Şakir oğludur.

        Baş çavuş Tural Abdullayev 1990-cı il fevralın 26-da Laçın rayonunun Ərikli kəndində anadan olub. Şakir Abdullayevin və İradə Sadıqovanın böyüdüb tərbiyə etdikləri üç övladın ortancılı, həmçinin, iki bacının – Gülər və Nisənin yeganə qardaşı, arxa-dayağı idi Tural... 

        Hələ körpə yaşlarından Tural doğma Vətənimizə məhəbbət, mənfur düşmənlərimizə isə nifrət ruhunda tərbiyə almışdı. Təbii ki, bunun da başlıca səbəbi erməni işğalı nəticəsində Abdullayevlər ailəsinin, digər soydaşlarımız kimi, taleyin amansız hökmü ilə yaşamağa məhkum olduğu məcburi köçkünlük həyatının qəlbləri göynədən ağrı-acısı, çəkdiyi min bir əzab-əziyyəti idi. Atasının da vurğuladığı kimi, Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı düşmən gülləsinə tuş gələrək şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş əmisi Abdullayev Fazil Azay oğlu, həmçinin, Xocalıda və digər yurd yerlərimizdə amansız erməni vəhşiliyinin günahsız qurbanlarına çevrilərək həyatını itirmiş on səkkiz nəfər yaxın qohum-əqrəbası da daxil olmaqla, bütün şəhidlərimizin qisasını almaq arzusu cəsur silahdaşımızın bu qaniçən topluma olan nifrətini daha da artırırdı. Tural Laçının Ərikli kəndində dünyaya göz açsa da, iki yaşınadək ailəsi ilə birgə Xocalıda yaşamışdı. Bunun da başlıca səbəbi o dövrdə Xocalının tədricən şəhər kimi inkişaf etməyə başlaması idi. Belə ki, yeni-yeni müəssisələrin istifadəyə verilməsi, həmçinin, aparılan böyük həcmdə tikinti-quruculuq işlərilə əlaqədar yaranan çoxsaylı iş yeri səbəbindən, ətraf rayonlarda yaşayan bir sıra aztəminatlı azərbaycanlı ailələr kimi, Turalın ailəsi də işləmək və daimi yaşamaq üçün bu şəhərə üz tutmuşdu. Lakin 1992-ci il fevralın 26-da şəhər erməni qəsbkarları tərəfindən işğala və əhalisi soyqırıma məruz qaldığından, Abdullayevlər ailəsi Bakının Xətai rayonuna pənah gətirməli olmuşdu. Bu səbəbdən də müvafiq sənədlərdə Turalın və ailə üzvlərinin qeydiyyat ünvanlarının Xocalı şəhəri olması göstərilib.   

        Orta təhsilinin 8-ci sinfədək olan hissəsini Bakı şəhəri, Xətai rayonu ərazisində yerləşən Laçın rayonu 28 saylı tam orta məktəbində, 9-11-ci sinifləri isə ailəsinin təsərrüfat qurmaq səbəbilə müvəqqəti yaşamaq üçün üz tutduğu və yaxın qohumlarının da məskunlaşdıqları Qax rayonunun Almalı kənd orta məktəbində oxumalı olub. Üç ildən sonra, burada üzləşdikləri bir sıra çətinliklər səbəbindən istədikləri həyat şəraitini qura bilməyən Abdullayevlər ailəsi yenidən Bakı şəhərinə qayıtmağı qərara alır. Lakin bu dəfə Sabunçu rayonunun Bilgəh qəsəbəsində müvəqqəti kirayə tutduqları evdə yaşamalı olurlar. Tural Vətən müharibəsində iştirak etmək üçün döyüş bölgəsinə yollanmazdan öncə, sonuncu dəfə məhz bu ünvanda doğmaları ilə sağollaşaraq ata-anasının xeyir-duasını alıb, onlardan ayrılmışdı... 

        2009-cu ilin iyul ayında Tural Abdullayev Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Xocalı Rayon Bölməsi tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb. Müddətli həqiqi hərbi xidmətini 2009-cu ilin iyul ayından 2011-ci ilin yanvar ayınadək Müdafiə Nazirliyinin “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlı bölməsində keçib. Qısa fasilədən sonra, yəni 2011-ci ilin aprel ayından Daxili Qoşunların Zaqatala rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlı dəstəsində müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçusu kimi yenidən Vətənə olan borcunu yerinə yetirməyə başlayıb. Burada müxtəlif vəzifələrdə xidmətini davam etdirən Tural 2015-ci ilin may ayından etibarən xüsusi təyinatlı dəstənin avtomobil yarımqrupunda sürücü vəzifəsini şərəflə yerinə yetirib. Yüksək döyüş hazırlığı, hərbi intizamı və nümunəvi xidməti ilə hər zaman hərbi hissə komandanlığının etimadını doğruldub. Hələ xidmət etdiyi dövrdə xidməti vəzifələrinin, hərbi borcunun yerinə yetirilməsində və hərbi intizamın möhkəmləndirilməsində yüksək göstəricilər əldə edən cəsur hərbi qulluqçumuz 3-cü dərəcəli “Qüsursuz xidmətə görə” medalı, Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranları İctimai Birliyinin təsis etdiyi “Milli Ordu-100” xatirə medalı və “Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının 20 illiyi” yubiley döş nişanı ilə təltif edilib, həmçinin, hərbi hissə komandanlığı tərəfindən dəfələrlə mükafatlandırılıb. 

        Daxili Qoşunların Quba rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində xüsusi təyinatlı dəstə komandirinin müavini-qərargah rəisi, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı kapitan Nicad Bədəlov vaxtilə birgə xidmət etdiyi cəsur döyüşçü yoldaşının nümunəvi xidmətini bu gün də böyük fəxr hissi ilə xatırladığını bildirdi: “Baş çavuş Tural Abdullayev dəstəmizin hər zaman nümunəvi xidməti və yüksək hərbi intizamı ilə fərqlənən hərbi qulluqçularından biri olub. Düşünürəm ki, Turalı yaxından tanıyan hər bir insanın qəlbində onunla bağlı yalnız ən xoş xatirələr yaşaya bilər. Yaşadığımız indiki bu dünyada layiqli bir vətəndaş, eyni zamanda, əsl vətənpərvər insan üçün deyilən və yazılan bütün xoş sözləri məhz ona şamil etmək olar. 

        Erməni vəhşiliyi nəticəsində hələ körpə yaşlarından tərk etmək məcburiyyətində qaldığı Xocalıya, doğma Qarabağımıza yenidən qayıtmaq arzusu ilə yaşayırdı. Bir xüsusi təyinatlı kimi yeganə amalı da elə bu idi Turalın. Vətən müharibəsinə də böyük ruh yüksəkliyilə, şəhidlərimizin intiqamını mənfur düşməndən almaq əzmilə qatılmışdı...”.        

       Vətən müharibəsi zamanı baş çavuş Tural Abdullayevlə eyni qrupun tərkibində hərbi əməliyyatlarda yaxından iştirak etmiş qoşunların Zaqataladakı “N” saylı hərbi hissənin “Qartal” xüsusi təyinatlı dəstəsinin cəsur hərbi qulluqçuları - baş çavuşlar Olxan Quliyev (Laçın istiqamətində gedən döyüşlərdə yaralanıb), Hilal Əliyev (Füzuli istiqamətində gedən döyüşlərdə yaralanıb), Tural Həmzəyev və kiçik çavuş Dəyanət Rüstəmovun (Hadrut istiqamətində gedən döyüşlərdə travma alıb) söylədiklərindən də aydın olur ki, igid silahdaşımız andına sadiq vətənpərvər xüsusi təyinatlı olduğunu elə döyüş meydanında, son nəfəsinədək vuruşaraq düşmənin xeyli sayda canlı qüvvəsini məhv etməklə sübut edib. 

        30 sentyabr 2020-ci il... Kəlbəcər istiqamətində gedən döyüş Turalın son döyüşü oldu. “Qartal” xüsusi təyinatlı dəstəsində texnik, “Cəsur döyüşçü”, “Kəlbəcərin azad olunmasına görə”, “Cəbrayılın azad olunmasına görə”, “Füzulinin azad olunmasına görə” və “Şuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilmiş baş çavuş Olxan Quliyev ən yaxın dostu olmuş Turalın ağır yaralanaraq şəhidlik zirvəsinə ucaldığı son döyüşü barədə danışarkən, onun fədakarlığı ilə hər zaman qürur duyacağını bildirdi: “Tural mənim ən yaxın dostum, eyni zamanda, sirdaşım idi. Mənə adımla deyil, soyadıma uyğun olaraq hər zaman “Qulu” deyə müraciət edərdi. Çox qoçaq, gözlərində qorxu hissi olmayan əsl döyüşçü idi. Qismət elə gətirdi ki, Vətən müharibəsi başlayanda da onunla eyni qrupun tərkibində düşmənə qarşı vuruşmalı olduq. 

        Qrupumuz sentyabrın 27-dən başlayaraq, müvafiq döyüş tapşırığına uyğun Müdafiə Nazirliyinin “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlıları ilə birgə hərbi əməliyyatlarda iştirak edib. Tərkibində Turalın da vuruşduğu qrupumuzun şəxsi heyəti Kəlbəcər istiqamətində bir sıra düşmən postlarının ələ keçirilməsində və xeyli sayda canlı qüvvəsinin məhv edilməsində xüsusilə fərqlənib. Lakin əfsuslar olsun ki, onunla az bir zamanda birgə vuruşa bildik. Sentyabrın 30-da Turalın ağır yaralandığı o son döyüş indi də gözlərimin önündən getmir”.

         Bu arada Olxanı qəhər boğduğundan, söhbətinə bir qədər ara verir. Müsahibim əli ilə gözlərinin yaşını silərək, özünü toparlamağa və ən yaxın dostunu itirdiyi amansız müharibənin acı xatirələrini yenidən bizimlə bölüşməyə davam edir: “Canlı qüvvə və hərbi texnika sarıdan böyük itkilərə məruz qalmış düşmən olduğumuz mövqeləri uzaq məsafədən minaatanlardan və digər artilleriya qurğularından atəşə tutmaqla, düçar olduğu məğlubiyyətin əvəzini çıxmağa çalışırdı. Turalla aramızda cəmi iyirmi metr məsafə olardı. Bu zaman düşmənin atdığı minaatan mərmisinin yaxınlığında partlaması nəticəsində baş çavuş T.Abdullayev ağır qəlpə yarası aldı. Mən tez bir zamanda özümü ona yetirib, ilkin tibbi yardım göstərdim, ağrıkəsici iynə vurdum. Bundan əlavə, bu döyüşdə bizimlə birgə vuruşan Müdafiə Nazirliyinin “N” saylı hərbi hissəsinin xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçularından da ikisi şəhid olmaqla, dörd nəfəri ağır yaralanmışdı. Sonra biz şəhid və yaralıları maşınlara mindirib, ərazidən çıxartdıq. Çox təəssüflər olsun ki, iki gündən sonra Turalın şəhid olma xəbərini aldım...”.

          Turalın digər döyüşçü yoldaşı, xüsusi təyinatlı dəstənin başçavuşu “Cəsur döyüşçü”, “Füzulinin azad olunmasına görə”, “Cəbrayılın azad olunmasına görə” və “Şuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilmiş baş çavuş Hilal Əliyev isə yaxın dostu olmuş Turalın ağır yaralanmazdan bir saat öncə aralarında olan söhbəti məhz müharibənin ən ağrılı xatirəsi kimi heç zaman unutmayacağını bildirdi: “Tural şəhid olacağını sanki bilirdi. Mənə yaxınlaşaraq: “Səndən bir xahişim var” – dedi. Mən cavabımda: “Buyur, qardaş, eşidirəm” – dedim. Gözləri dolmuşdu. Tural bir qədər susduqdan sonra yenidən: “Mən bilirəm ki, şəhid olacağam” – söylədiyi an mən onun sözünü kəsib: “Elə şey ola bilməz. İnşallah, müharibə bizim qələbəmizlə başa çatar, hər birimiz sağ-salamat evimizə qayıdarıq” – deyib, fikrini dağıtmaq istədim. Lakin Tural başını bulayıb, gözlərimin içinə dik baxaraq: “Yox, qardaş. Bu mənim ürəyimə damıb. Əgər mən şəhid olsam, anamı mənim yerimə bol-bol qucaqlayıb, onu çox sevdiyimi söyləyərsən” - demişdi... Bu mənim üçün nə qədər ağır olsa da, şəhidlik məqamına yüksəlmiş döyüşçü yoldaşımın son xahişini yerinə yetirməli oldum”.

        Baş çavuş Tural Abdullayev 2020-ci il oktyabrın 1-də Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsində yerləşən Şəhidlər xiyabanında dəfn olunub. Subay idi.  

        Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 9 dekabr 2020-ci il tarixli, 15 dekabr 2020-ci il tarixli və 29 dekabr 2020-ci il tarixli müvafiq sərəncamları ilə baş çavuş Abdullayev Tural Şakir oğlu (ölümündən sonra) “Qarabağ” ordeni, “Vətən uğrunda” və “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilib. 

        Bununla yanaşı, ölkə başçısının şəhid ailələrinə və Qarabağ müharibəsi əlillərinə mənzil və fərdi evlərin verilməsini nəzərdə tutan müvafiq sərəncamına əsasən, 2021-ci ilin aprel ayında Əmək və Əhalinin Sosil Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən Sabunçu rayonu, Ramana qəsəbəsində bu məqsədlə inşa olunmuş yaşayış binasından Abdullayevlər ailəsinə də yeni mənzil təqdim olunub.  

      Məlumat üçün bildirək ki, Turalın ailə üzvlərinin xatirələri əsasında Azərbaycan Dövlət Televiziyası, eləcə də bir sıra internet saytları tərəfindən hazırlanmış süjetlərdə şəhid hərbi qulluqçumuzun gənc nəslə nümunə olan həyat və döyüş yolu barədə məlumatlar izləyicilərə təqdim edilib.

        Bundan əlavə, “525-ci qəzet”in 5 aprel 2021-ci il tarixli sayında dərc edilmiş “Əbədiyyətdəki əziz ünvanlarımız” və “Fədai” qəzetinin saytında verilmiş “Zəfər tarixində imzası olan şəhidlərimiz – Tural Abdullayev” başlıqlı məqalələrdə cəsur silahdaşımızın həyat və döyüş yolu işıqlandırılıb.

        Sonda məqaləni şairə Şərqiyyə Balacanlının “Şəhidlər” şeirindən bir bəndlə yekunlaşdırıram:

Siz düşməndən torpaq, qisas aldınız,

Şanlı adla xalqa övlad oldunuz.

El qəlbində əbədidir adınız,

Ölməzliyin özüsünüz, şəhidlər!

        Allah rəhmət eləsin!

mayor Anar Əhmədov,

DİN-in Daxili Qoşunlarının “Əsgər” qəzetinin redaktoru

Davamını oxuyun